General

Uygurlar etnik kökenine bağlı olarak başına buyruk zulüm kurbanı oluyor

Milena
Rampoldi, ProMosaik, katkıları ile değerlendirilmiştir. 

Türkçeye çeviri: Beyza Ünver
Sizlere Göttingen’de tehdit edilen Halklar Derneği Topluluğundan, Hanno
Schedler ile yaptığımız röportajı sunacağız. Kendisine Uyguristan ve insan
haklarının son durumu ile ilgili sorular sorduk. Bay Schedler 2017 yılının mart
ayında Brüksel’deki Uyguristan konferansına katılmıştı. Bize verdiği önemli
bilgiler için tekrar teşekkürlerimi iletmek isterim. Uyguristan’da ki durum
hakkında bilgileri yayarak, Uygurların hakkı için bir şeyler yapabiliriz.
Uyguristan’da
en önemli insan hakları ihlali hangileridir?
Çinler, Uygurların
vatanını Sincan (Çince’de “Yeni alanlar” anlamını taşıyor) diye adlandırıyorlar.
Oysa Uygurlar, vatanını Doğu Türkistan olarak adlandırıyor. 2001 yılından
itibaren 700’den fazla Uygur, siyasi nedenlerden dolayı ölüme mahkûm edilmiştir.
Sadece etnik soylarından dolayı, Uygurlar keyfilik ve zulme kurban gidiyorlar.
Böylece sakallı adamlar “İslamcı” olarak kabul edilip keyfi tutuklanıyor,
tesettürlü kadınlar ise evlerini terk etmek zorunda kalıyorlar, dini bayramlar
yasaklanıyor ve Kuran kursları kapatılıyor. Uygur mahallelerindeki şiddetli
güvenlik kontrolleri bir işgal rejimini anımsatıyor. Bu vatandaşlık haklarına olan
geniş kapsamlı girişim, Çin’de şiddeti körüklüyor. Devletin kontrolü altında
olan tek taraflı raporlar sayesinde, Uygurların hepsi zorba ilan edilip, Çinliler
ve azınlıklar arasındaki gerilim tetikleniyor. Uygurcayı uzun vadeli olarak yok
etme tehdidi altına almak için yerel okullarda Uygurca giderek daha da az öğretiliyor.
Mart ayında
Brüksel’de gerçekleşen konferans gibi toplantılar ne kadar ve neden önem taşıyor?
Sincan / Doğu
Türkistan’ın durumu hakkında uluslararası konferanslar, insan hakları durumunu
daha geniş bir kitleye bildirmeye ve Uygurları toptan “Terörist” olarak
damgalayan
Çin hükümetinin
dezenformasyon politikasına karşı koymaya yardımcı oluyor. Bağımsız medya genellikle
bölgeye dahi girmediği için, uzmanların siyasetçileri, medya ve kamuoyunu
bilgilendirmeleri özellikle önem taşımaktadır. Bu konferanslar diaspora Uygurları
için değişim ve ortak stratejiler geliştirmek için büyük bir fırsattır.
Avrupa’dan Uygur
halkına nasıl yardımcı olunabilir?
Avrupa’da Çin
hükümetinin propagandasının önüne geçebilir ve yerel üniversitelerin Sinoloji
bölümünde
Çin hükümetinin
artan etkisine dikkat çekilebilir. Mevcut durum hakkında bilgi vermek ve örneğin,
Çin´de müebbet hapis cezasına mahkûm
edilen Uygur Ekonomi Profesörü İlham Tohti’nin salıverilmesini sağlamak için,
Almanya ve Avrupa´daki siyasetçiler ile her daim irtibattayız. Profesör Tohti,
hep bölücülüğe karşı olup, Uygur ile Çinlerin arasında daha iyi bir uzlaşma
için çabaladığı halde, sözde ‘‘Bölücülük” den dolayı Çinli bir mahkeme tarafından
ömür boyu hapse mahkûm edildi.
Uyguristan
ve Tibet arasında nasıl bir fark bulunmaktadır?
Uygurlar,
Sünni Müslümanlar, Tibetliler ise Budist’tir. Ayrıca Uygurlar ve Tibetliler
farklı etnik gruplardan oluşuyorlar. Dini mensubiyetleri ve dünya çapında artan
İslamofobi sebebiyle,
Çin hükümeti
için, Uygurları terörist olarak göstermeleri daha kolay. Fakat Çin hükümeti
tarafından uygulanan baskı açısından, Uygurlar ve Tibetliler birçok ortak nokta
paylaşıyorlar.
Uyguristan’da
bir an önce düzeltilmesi gereken nedir?
Çin hükümeti
Uygurlara karşı olan yüzleştirici tutumunu terk edip, Uygurlar için daha fazla
çalışma imkânı sağlayıp, Uygurcayı teşvik edip, dini politikasına müdahaleyi
bitirmesi gerekiyor.
Uygurların
derin hayal kırıklığı ve umutsuzluğu Çin hükümeti tarafından bir an önce ciddiye
alınmazsa, Uygurlar ve Çinler arasındaki gerilim sadece artacaktır.
Alternatif medya, Uyguristan’ın Batı’da daha bilinir hale
getirilmesini nasıl sağlayabilir?
Çin’de medyanın tamamı devlet tarafından yönlendirildiği
için, Batı’da, Uygur kültürünün daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve Sincan / Doğu
Türkistan’da ki durumun gerçekçi bir resmini elde etmek, önem taşıyacaktır. Çin
Devlet Propagandasına karşı mücadelede, alternatif medya, önemli bir rol
oynayabilir.
Meslektaşımızın Uygur türküsü içeren videosunu buradan
izleyebilirsiniz.