Gülhan Efkar  Mönchengladbach-Almanya´da ikamet eden Adanalı Ebru Sanatçısı bizim için Ebru Sanatı hakkındaki sorularımızı yanıtladı.

ProMosaik e.V  Derneği için Ebru Sanatı yaratılışı ve güzelliği temsil eden önemli İslam Sanatlarındandir.

Sanatçı hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz: 

Sanatın
diğer kültürlere erişimde ve güzellikleri göstermede iletişim aracı
olduğunu, ProMosaik e.V. Derneği İslam´da Sanat ve Sanatın önemi
hakkındaki makalelerinde de bunu göstermektedir.

İslamiyet´te geçerli olan bu ilke Peygamberin sözüyle doğrulanir:

“ Allah güzeldir ve güzelliği sever”.

                                             

Ebru´nun İslamiyette sanatsal ifadesi ne kadar önemlidir ve neden?

16. yüzyılın ortalarından bu yana İran ve Türkiye’de “Ebru ile
süslenmiş” kağıtlara özel bir önem verildi. İslamiyet´te herşeyin
üzerinde tutulan Kuran-i Kerimin ön ve arka sayfalarındaki süslemelere
Ebru hizmet etmekteydi.İslam Sanatlarında yer alan bu eşsiz şekil ve
renk deryası  Ebru adı ile yaygınlaşmıştı. Ebru izleyicisini, renk
nüanslarının eşsiz zenginliğiyle büyüleyerek kendi içine çeker.Bu
Süsleme Sanatı ile donatılmış kitaplar estetik güzelliğinin yanında
ilahi sözlerin yer aldığı kitapların süslenmesinde kullanıldıklarından
önemli bir değere sahiplerdi.Geçmişte Kitap Süsleme ve Bezeme Sanatı
sadece erkekler tarafından yapılıyordu.İslam Sanatlarında kadınların
dışlanması için hiçbir dini gerekçe olmadığından bu durum yakın geçmişte
değişti.Bugün Ebru Sanatı, Türkiye’de gerçek bir rönesans
yaşamaktadır.Sabır ve saygı ile bu sanatı, ünlü sanatçılardan,
ustalardan öğrenen ve gün geçtikçe sayıları artan yeni Ebru sanatçları
yetişmektedir.

Okuyucularimizla paylasmak istediğiniz, Ebru Sanati´nin en önemli yönleri nelerdir?

Ebru Sanatı usta-çırak ilişkisine dayanır, böylelikle devam
ettirilir ve öğretilir.Bu coşkunun kıvılcımı daha ilk deneyimlerde
öğrenen kişide kendini gösterir.Resimler alışılagelmiş şekilde fırça ile
kağıt üzerine değil, su ile karıştırılmış karışım üzerine yapılır!

Kaynatılmış ve süzülmüş Denizkadayıfı (Carregheenmoos) karışımından
oluşan sıvının üzerine Sığır ödüyle iceltilmiş boyalar
damlatılır.Renkler bu sıvının üzerinde sığır ödünün iyi ayarlanması
halinde birbirlerine karışmadan yüzerler.Tarak ve değişik metal çubuklar
(Biz) ile istenilen şekil ve formlar verilir.Kuru bir kağıt yavaşça
yapılan bu resmin üzerine konur ve biraz sonra kağıt
kaldırılır.Ebrulanmış kağıt kurumaya bırakılır sonra istenirse
aharlanır.Etkileyici ve nefes kesen güzellikteki renk ışıltısı ve uyumu
işte tam burada kendini gösterir.Ebrunun temel teknikleri herkes
tarafından öğrenilebilir.Yeni başlayanlar bu tekniği kavradıklarında
onlarda hep bu etkiyi gözlemleme şansım oldu: Çoğu öğrenciler kağıt
 üzerinde daha sofistike renk yapılarını oluşturarak kendilerine has
tekniklerini de geliştirmek için çaba gösteriyorlar.  

Ebru bir kez öğrenildi mi,  ondan vazgeçmek asla mümkün değildir!

Eserlerinizde özellikle hangi temalari ,konuları işlemektesiniz?

Yukarıda da tarif ettiğim gibi Ebru´ya geleneksel tarzdaki teknikleri öğrenerek
başladım ve Ebru Eğitmeni sürecine ulaştim. Usta-çırak bağlantısıyla
öğrenilen klasik tarzdan sonra Almanya´ya hakim yaşam tarzı, Sanat
zevkine uygun tekniklere yöneldim ve çalışmalarımı bu doğrultuda yapmaya
başadım.Daha da kolay açıklamak gerekirse: Amacım Ebru Sanatını
Almanya´da yeni öğrenelere, yaptıkları resimleri ve çalışmaları
evlerinin en özel köşelerine , bürolarına ve muayenehanelerine de
asabilecek güzellikte ve estetikte aktarabilmekti.Bana göre Ebru
Sanatının kültürlerarası ve dinlerarası birleştirici ögesi de
bulunmaktadır.Bu Sanatı bir grup içerisinde öğrenmenin (Mak. 8 kişilik)
inanılmaz olumlu başka bir etkisi daha vardı: Böyle gruplarda Almanlar,
Türkler, Fransızlar ve Araplar v.s gibi çeşitli ülkelerden insanlar
biraraya geliyor. Hepsi de aynı hedefe odaklanıyor. Başka bir
entegrasyon projesinde bu etkiyi bu kadar kolay oluşturmak pek mümkün
değildir. Ama burda mümkün! Çünkü Sanat kültürler ve dinler arasında
köprüler kurmaktaydı. Bununla beraber bu öğrenci gruplarında farklı yaş
gruplarından katılımcılar da biraraya gelmekteydi. Bu Ebru Sanatının
öğrenme sürecindeki şekil ve renk coşkusunun etkisidir.Mutlaka ki Ebru
kuşaklararası birleştirici bir etkinlik olarak özellikle bulunmuş
değildi ama günümüzde böyle bir rölü üstlendiği de bir gerçek.

Sanat ile hangi ahlaki erdemler öğrenilebilir?

Günümüzde insanlara günlük stresten uzaklaşma, gevşeme ve rahatlama
adina değişik tedavi yollari sunulmaktadır.Yoga ,otojen eğitim ve bunun
gibi daha birçok örnekler mevcuttur.Ebru Sanatını öğrenerek te
  aynı hedefe ulaşabileceğinizi biliyor muydunuz? Renklerle oynamak,
onların su üzerindeki değişen şekillerini izlemek sizde inanamayacağınız
şekilde, derin bir huzur, rahatlama ve konsantre olabilme etkisi
yaratacaktır.Aynı zamanda sabırlı, hoşgörülü olmayı, renk deryasındaki
gibi farklı olsakta birlikte olabilmenin mümkün olduğunu
öğretecektir.Zaten  Ebru´yu bazı kliniklerin  tedavilerinde, destekleyici çalışmalar için bir yapı taşı olarak keşfettmelerinin sebebi de budur.

Bu sanatın yayılması ne kadar önemlidir?

Amacım bu sanatın aktarılması ve yayılmasıdır. Her Ebru Sanatçısı ve ustasının bu konudaki düşüncesi faklı olabilmektedir. Birçoğu kullandıkları
malzemelere ve uygulamadaki değişkenliğe göre kendilerine has bir ölçü
ve eser oluşturduklarından , bu da yılların birikimi demektir ki, hemen
aktarılması  söz konusu olmayabilir. Ebru Sanatının aktarılması ve
öğretilmesi genellikle zaman isteyen, çalışma gerektiren bir konudur.
Mönchengladbach´ta anadil dersleri öğretmeni olarak görevimin yanısıra “
Allaha Şükür ” Ebru eğitim ve etkinliklerinde yeni başlayanlardan ileri
teknikleri öğrenmek isteyenlere kadar eşlik edebilmektekteyim .

Ebru yapmaya yeni başlayanları cesaretlendirmek adına ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz ?

Ben çocukluğumdan, okul yıllarımdan itibaren Ebru Sanatı
hayranı olarak, öncelikle ilgilenenleri Kağıt Süsleme Sanatını izlemeye
teşvik edeceğim. Şimdiden bunun sadece izleme şeklinde kalınmayacağını,
uygulamaya geçilmek isteneceğini biliyorum.Eğer yakınlarınızda bunu size
öğretecek Ebru Egitmeni yoksa size seve seve yardım edebilirim!